05.3.4 PL 1954 – 1956 Niedostatek mimo siły twórczej – Tadeusz Wojnarski – Artysta Andersa 1922

TADEUSZ WOJNARSKI - 1947 – 59: HISZPANIA. STUDJA, BIEDA I NADZIEJE

1954 – 1956 Niedostatek mimo siły twórczej

Warunki ekonomiczne młodego, nęznanego artysty były w Hiszpanii bardzo trudne. Okres twórczości Wojnarskiego w latach 1952-1958 był bardzo intensywny. Miał wiele pomysłów na poprawę swojej sytuacji ekonomicznej.

Droga Krzyżowa w Świętoniowej

Stacja 1 – Jezus skazany na śmierć

Stacja 2 – Jezus przyjmuje krzyż na swoje ramiona

Stacja 3 – Jezus upada po raz
pierwszy

Stacja 4 – Jezus spotyka swoją Matkę

Stacja 5 – Szymon z Cyreny pomaga dźwigać krzyż Jezusowi

Stacja 6 – Święta Weronika ociera twarz Jezusowi

Stacja 7 – Jezus upada po raz drugi

Stacja 8 – Jezus pociesza płaczące niewiasty

Stacja 9 – Jezus upada po raz trzeci.

Stacja 10 – Jezus obnażony z szat

Stacja 11 – Jezus przybity do krzyża.

Stacja 12 – Jezus umiera na krzyżu

Stacja 13 – Jezus zdjęty z krzyża

Stacja 14 – Jezus złożony do grobu

Pod koniec 1953 r. otrzymał zlecenie od swojego przyjaciela Józefa Zbojnowicza na stworzenie drogi krzyżowej do kościoła w wsi Świętoniowa we wschodniej Polsce, który spłonął w 1952 r. (więcej informacji w broszurze «Droga Krzyżowa w Świętoniowej»).

Dalsze religijne prace 1954 – 1956

Jezus z krzyżem, El Greco, około 1602 r.. Obraz wisi w Muzeum Prado w Madrycie. Tadeusz Wojnarski musiał go znać

Jezus z krzyżem, 1954. Olej na płótnie. Pierwszy projekt olejem do Drogi Krzyżowej (stacja 2). Wpływ El Greco jest oczywisty. Wystawiony w Madrycie w styczniu 1955 r.

Jezus z dziećmi, szkic węglowy, ok. 1954 r. Wojnarski nadał Chrystusowi własną twarz

Jezus z dziećmi. Olej na płótnie. Wystawiony w Madrycie w styczniu 1955 r.

Św. Józef z dzieciątkiem Jezus, kolorowy szkic węglowy, ok. 1954 r. Obraz olejny został wystawiony w Madrycie w styczniu 1955 roku, dziś zaginiony

Matka Boska Częstochowska (kopja), folia złota, malowane na gipsie, kamienie, ok. 1954 r. Wystawiona w Madrycie w styczniu 1955 r.

Modląca się Matka Boska, Olej na płótnie, ok. 1954 r. Własność: Maria Zawadynska, Riggisberg BE. 1955, nie wystawiony

Tadeusz Wojnarski bardzo intensywnie zajmował się realizacją Drogi Krzyżowej. Następnie powstały kolejne dzieła religijne. Droga Krzyżowa i inne obrazy zostały wystawione w Madrycie w 1955 roku:

Zaproszenie do wystawy malarstwa religijnego w Madrycie styczeń 1955

Zaproszenie do wystawy spisem dzieł

Recensje w języku polskim

Recensje w języku hiszpańskim

11 do 26 stycznia 1955

Obra Católica de Asistencia Universitaria, Sala Abril, Madrid

Pintura religiosa (religijne malarstwo)

Żródło: Zaproszenie
Wystawa indywidualna

Tadeusz Wojnarski pokazał swoją Droge Kszyżową, nim wyjechała do Świętoniowa. Proszę zwrócić uwagę na świetne recensje w języku polskim.

Prosze spojżyć na brożure Drogi Krzyżowej Świętoniowej

Ta religijna kreatywność i intensywne kontakty w kręgach kościelnych w Hiszpanii doprowadziły do otrzymania zleceń na projektowanie plakatów dla instytucji katolickich, które zostały zrealizowane w latach 1954-1956 (więcej informacji w rozdziale «Grafika użytkowa religijna»). Prawdopodobnie otrzymał za nie zapłatę, choć skromną.

Zachęcony tymi sukcesami, starał się zarobić trochę pieniędzy na grafice komercyjnej, ale prawdopodobnie bez powodzenia (więcej informacji w rozdziale «Grafika użytkowa komercyjna»).

1954: 1. Portfolio dziełami sztuki dla EDICIONES ROCHE: Rincones de España (Hiszpańskie zakątki)

Przednia okładka portfoliu artystycznego ROCHE z 1954 roku. Druk

Saragossa, Calle Alfonso I, 4.4.1949, Tusz i akwarela na papierze. Kartka z portfoliu ROCHE

Ronda, 1953, Tusz i akwarela na papierze. Kartka z portfoliu ROCHE

Arcos, 27.11.1953. Tusz i akwarela na papierze. Kartka z portfoliu ROCHE

Sevilla, Zaułek, 21.11.1953, Tusz i akwarela na papierze. Kartka z portfoliu ROCHE

Tył kartki «Sevilla» z nadrukiem reklamowym ROCHE’a.

Tył okładki portfoliu artystycznego ROCHE z 1954 roku. Druk

Lepiej udało mu się z malarstwem, jego prawdziwym rzemiosłem. Dzięki temu mógł sprzedać madryckiej filii szwajcarskiej firmy farmaceutycznej ROCHE 21 rysunków w celu publikowania portfoliu ze sztuką (patrz PDF portfolio ROCHE «Rincones de España» 1954). Odnosił też pewne sukcesy z innymi publikacjami (patrz Publikacje).

Kolejnym dochodem stał się teatr marionetek (patrz rozdział «Teatr marionetek»).

1954 Podróże po Hiszpanii

Peniscola 8.1.1954. Tusz na papierze

Peniscola, 8.1.1954. Tusz i akwarela na papierze. Z folderu ROCHE «Rincones de España» 1954

Madrid, San Justo 27.3.1954. Tusz na papierze

Madrid, Meson de S. Javier 14.6.1954. Tusz na papierze

Wojnarski uwielbiał stare latarnie uliczne w swoich rysunkach. Czasami nawet umieszczał je na rysunku, nawet jeśli jej nie było.

Guetaria 31.7.1954. Tusz na papierze

Guetaria 26.08.1954. Tusz na papierze

Guetaria, San Salvador y Kale Nagusia Kalea 1.9.1954. Tusz na papierze

Bilbao, S. Anton 12.8.1954. Tusz na papierze

Orio, Escaleras 8.9.54. Tusz na papierze

Toledo, Cuesta de Aguila 15.10.1954. Tusz i akwarela na papierze

Dalsze rysunki tuszem w czerni i bieli oraz kolorowane akwarelą, które znajduję się w archiwum rodzinnym, świadczą o aktywnej działalności podróżowej przez Hiszpanie i Portugalie.

1954 Szablony do druku

Madrid, Puerta del Hospizio 25.4.1954. Tusz i akwarela na papierze. Szkic kolorowy jako wzór do druku

Madrid, Puerta del Hospizio 25.4.1954. Tusz na papierze, szablon do druku

Madrid, Puerta del Hospizio 25.4.1954. Gwasz czerwony i niebieski na kalce, szablony do druku

Madrid, Puerta de Alcalá 24.6.1954. Tusz i akwarela na papierze. Szkic kolorowy jako wzór do druku

Madrid, Puerta de Alcalá 24.6.1954. Tusz na papierze, szablon do druku

Madrid, Puerta de Alcalá 1954. Gwasz niebiseki na kalce, szablon do druku

El Escorial 25.6.1954. Tusz i akwarela na papierze. Szkic kolorowy jako wzór do druku

El Escorial 25.6.1954. 1954. Gwasz niebiseki na kalc, szablon do druku

Podobnie jak w 1953 roku, Tadeusz Wojnarski stworzył kolejne szablony do druku. Prawdopodobnie nie zostały one opublikowane.

Mai 1955: Podróż do Portugalii

Na początku maja 1955 roku w Pałacu Foz w Lizbonie otwarto wystawę twórczości mojego ojca. Następnie podróżował po kraju z ogromną energią twórczą.

Lisboa P, Calcada de S. Juan da Prasa, 9.5.1955. Tusz na papierze

Óbidos P, Casa do Arco da Cadeia 12.5.55. Tusz na papierze

Coimbra P, 18.5.1955. Tusz i akwarela na papierze

Porto P, Barato de Victoria, 23.5.1955. Tusz na papierze

Porto P, Barato de Victoria, 23.5.1955. Tusz i akwarela na papierze. Kartka z publikacji ROCHE

Porto P, 24.5.1955. Tusz i akwarela na papierze

Braga P, Igreja de Santa Cruz 25.5.1955. Tusz na papierze

Braga P, Capela de San Bento, 25.5.1955. Tusz na papierze

Braga P, Mosteiro da Batalha, 25.5.1955. Tusz na papierze

Evora P, 30.5.1955. Tusz na papierze. Opublikowane w magazynie ALCALA , 8.1955

Evora P, 30.5.1955. Tusz i akwarela na papierze

Elves P, 31.5.1955. Tusz na papierze

Elvas P, Rua de Sineiro 31.5.1955. Tusz na papierze

Dokumentowane są 57 rysunki tuszem, które Tadeusz Wojnarski wykonał w ciągu czterech tygodni podróży po Portugalii. Spośród nich znajduje się 36 oryginałów w zbiorze rodzinnym. Cztery rysunki zostały opublikowane przez madrycki magazyn ALCALA (patrz rozdział «Publikacje»).

Maj 1955: Kartki dla portugalskiego przedstawicielstwa ROCHE

Lisaboa P, Travena da Wodalelia, 3.5.1955. Tusz i akwarela na papierze. Kartka z publikacji ROCHE

Lisaboa P, Castelo de S. Jorge. 6.5.1955. Tusz i akwarela na papierze. Kartka z publikacji ROCHE

Tomar P, Convento de Cristo. 16.5.1955. Tusz i akwarela na papierze. Kartka z publikacji ROCHE

Coimbra P, Real República Prá-Kys-Tão, 17.5.1955. Tusz i akwarela na papierze. Kartka z publikacji ROCHE

Porto P, Travessa de San Sebastião, 21.5.1955. Tusz i akwarela na papierze. Kartka z publikacji ROCHE

Tył kartki «Porto» z nadrukiem reklamowym ROCHE’a

W spadku artysty znajduje się 18 różnych kartek rysónków wykonanych tuszem i akwarelą, które powstały podczas podróży po Portugalii i zostały opublikowane przez portugalską reprezentacje firmy ROCHE. Pięć z nich ma po drugiej stronie nadruk reklamowy na lekarstwo. Nie jest znana ani liczba kart z tej serii, ani czy istniał portfolio ze zdjęciem na okładce.

1955 – 1956 Podróże po Hiszpanii

Burgos, Arco de San Gil 17.9.55. Tusz na papierze

Granada Calle de la Gloria 3.10.1955. Tusz i akwarela na papierze

Granada Calle Calle Bodegoncillos 3.10.1955. Tusz i akwarela na papierze

Vitoria 3.10.1955. Tusz na papierze

Ronda 5.10.1955. Tusz na papierze

Orio, Gässchen 11.7.1956, Tusz na papierze

Zarauz 5.8.1956. Tusz na papierze

Zarauz 1956. Olej na płótnie

Lequeitio, Calle de Igualdegui 10.8.1956. Tusz na papierze

Klasztor. Hiszpania, nieznane miejsce, bez daty, ok. 1956. Tusz na papierze

Lequeitio, 10.8.1956. Tusz i akwarela na papierze

Pamplona, San Saturno 13.8.1956. Tusz i akwarela na papierze

Pamplona, Calle de Ansoleaga 13.8.1956. Tusz i akwarela na papierze

Pamplona, Calle de Zapatería 18.09.1956. Tusz i akwarela na papierze

Lequeitio, Calle de Achavales 23.8.1956. Tusz na papierze

Azcoitia, 27.8.1956. Tusz na papierze

Orio, Escaleras 12.9.1956. Tusz i akwarela na papierze

Hiszpanka 1956. Olej na płótnie

Rzeźbiarstwo / Bildhauerei

Tadeusz Wojnarski zajmował się około 1954 do 1958 roku troche rzeźbiarstwem. Daty dają się wywnioskować z jego działalności wystawienniczej w Hiszpanii. Głowa dziecka została po raz pierwszy pokazana publicznie w kwietniu 1956 roku w Klubie Szwajcarskim (Club Suizo) w Madrycie. Wystawiono tam również gipsowy portret, bardzo możliwe, że był to portret jego żony. Na liście ekspozycji wystawy w «Instituto Central de Cultura Religiosa Superior» w Madrycie (prawdopodobnie 1958) jest także wymieniona praca «Dziewica z Dzieckiem» wykonana w gipsie. Jest zagubiona.

Cabeza de niño, madera policromada, 1956 o antes
Głowa dziedzka, drewno polichromowane, 1956 r. lub wcześniej

San Juan, madera, 1958 o antes
Św. Jan, drewno, 1958 r. lub wcześniej

Retrato de la esposa, escayola, 1958 o antes
Portret żony, 1958 r. lub wcześniej

Foto: Miriam Kolmann, mk-photography.ch

Odlew gipsowy do kopii Matki Boskiej Częstochowskiej (patrz «Dalsze religijne prace 1954 – 1956»)

1955 Podróż do Szwajcarii

An die Reise im Sommer 1955 kann ich mich ein wenig erinnern, auch an die Hortensien im Garten des Hauses an der Bolleystrasse in Zürich, wo meine Grossmutter wohnte.